Đồ dùng bằng nhựa tiện ích và tác hại cần lưu ý hiện nay

Đồ dùng bằng nhựa xuất hiện ở khắp nơi, từ gia đình đến công sở. Chúng giúp cuộc sống tiện lợi hơn nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Vậy nên hiểu rõ tiện ích và tác hại là điều vô cùng cần thiết.

Đồ dùng bằng nhựa tiện ích và tác hại bạn nên biết

Nhựa là một trong những phát minh quan trọng của thế kỷ 20, góp phần thay đổi toàn diện cách con người sống, làm việc và tiêu dùng. Với đặc tính nhẹ, bền, dễ tạo hình và giá rẻ, nhựa đã nhanh chóng trở thành vật liệu được ứng dụng phổ biến trong mọi lĩnh vực: từ công nghiệp, y tế đến giáo dục, gia dụng. Tuy nhiên, song hành với những lợi ích rõ rệt là các tác hại nghiêm trọng nếu sử dụng thiếu kiểm soát hoặc sai cách.

Để có cái nhìn toàn diện hơn, bài viết sau sẽ đi sâu vào phân tích những tiện ích nổi bật cũng như các tác hại đáng lo ngại của đồ dùng bằng nhựa. Đồng thời đề xuất những giải pháp sử dụng nhựa an toàn, bền vững giúp bảo vệ sức khỏe và môi trường sống.

Những tiện ích nổi bật của đồ dùng bằng nhựa

Giá thành rẻ, dễ tiếp cận với mọi người

Một trong những lý do lớn nhất khiến nhựa trở thành vật liệu phổ biến chính là chi phí sản xuất thấp. Nhựa được tổng hợp chủ yếu từ dầu mỏ và khí tự nhiên, trải qua các công đoạn chế biến đơn giản để cho ra các loại nhựa khác nhau như PP, PET, PVC… Chính vì vậy, các sản phẩm từ nhựa như chai nước, túi đựng, hộp cơm, bàn ghế… có giá thành rất rẻ so với sản phẩm từ thủy tinh, kim loại hay gỗ.

Giá thành thấp giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận, đặc biệt là ở các nước đang phát triển hoặc trong các lĩnh vực cần tiết kiệm chi phí như giáo dục và y tế cộng đồng.

Nhẹ, bền và tiện lợi trong nhiều mục đích sử dụng

So với thủy tinh hay kim loại, nhựa có trọng lượng nhẹ hơn nhiều lần nhưng vẫn đảm bảo độ bền đáng kể. Điều này lý giải vì sao các sản phẩm bằng nhựa rất được ưa chuộng trong vận chuyển, lưu trữ và sử dụng hàng ngày. Ví dụ:

• Hộp đựng thức ăn bằng nhựa giúp mang cơm trưa đi làm dễ dàng hơn.
• Thùng nhựa đựng hàng hóa nhẹ nhàng và tiết kiệm chi phí vận chuyển.
• Đồ chơi trẻ em bằng nhựa nhẹ, ít nguy cơ gây thương tích khi va chạm.

Tính linh hoạt của nhựa còn thể hiện ở khả năng chống vỡ, chống thấm nước, không gỉ sét – những yếu tố khiến nhựa trở nên lý tưởng cho điều kiện sử dụng hàng ngày.

Đa dạng mẫu mã, dễ tạo hình, nhiều công dụng

Nhờ đặc tính dẻo và dễ tạo hình, nhựa có thể được thiết kế với đủ hình dáng, màu sắc, hoa văn. Từ chai nước có hình nhân vật hoạt hình cho trẻ em đến hộp đựng trang điểm sang trọng cho người lớn, nhựa đều có thể đáp ứng.

Chính tính linh hoạt này khiến đồ dùng bằng nhựa xâm nhập mạnh mẽ vào nhiều lĩnh vực như:

• Đồ dùng học tập: thước kẻ, hộp bút, tập vở…
• Đồ gia dụng: xô chậu, rổ nhựa, bàn ghế…
• Đồ y tế: ống tiêm, bình truyền, hộp thuốc…

Một số loại có thể tái sử dụng nhiều lần

Không phải tất cả đồ nhựa đều dùng một lần rồi bỏ đi. Một số loại nhựa như PET (ký hiệu số 1), HDPE (số 2) hay PP (số 5) có thể được tái sử dụng trong nhiều điều kiện nhất định. Chẳng hạn:

• Hộp nhựa đựng thức ăn dùng trong lò vi sóng.
• Bình nước nhựa chịu nhiệt dùng đi học, đi làm.
• Khay nhựa dùng nhiều lần cho trẻ em học ăn.

Nếu biết cách lựa chọn và sử dụng đúng, các sản phẩm nhựa tái sử dụng sẽ giúp tiết kiệm chi phí và góp phần giảm lượng rác thải phát sinh mỗi ngày.

Tác hại của đồ dùng bằng nhựa đối với con người và môi trường

Nguy cơ gây hại cho sức khỏe khi dùng sai cách

Không phải loại nhựa nào cũng an toàn cho sức khỏe. Một số loại nhựa chứa các hợp chất hóa học độc hại như BPA (Bisphenol A), phthalates có khả năng:

• Gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến hormone sinh sản
• Làm tăng nguy cơ vô sinh, ung thư, đặc biệt là ung thư vú
• Gây dị tật thai nhi khi tiếp xúc lâu dài trong thời kỳ mang thai

Đặc biệt, nếu sử dụng hộp nhựa không chịu nhiệt để hâm nóng trong lò vi sóng, hoặc đựng thực phẩm nóng trong túi nilon, các chất độc từ nhựa có thể thôi nhiễm vào thức ăn.

Rác thải nhựa là nguyên nhân ô nhiễm nghiêm trọng

Mỗi năm, thế giới thải ra hơn 300 triệu tấn rác nhựa, trong đó có đến 91% không được tái chế. Rác nhựa tồn tại hàng trăm năm ngoài môi trường và gây hậu quả nghiêm trọng:

• Tắc nghẽn hệ thống thoát nước, gây ngập úng đô thị
• Làm ô nhiễm đất và nguồn nước
• Gây chết hàng loạt động vật khi ăn nhầm rác nhựa

Việt Nam là một trong 5 quốc gia thải rác nhựa ra đại dương nhiều nhất thế giới. Đây là một con số đáng báo động cho cả hệ sinh thái và cộng đồng dân cư ven biển.

Quá trình sản xuất nhựa thải ra khí độc hại

Không chỉ gây ô nhiễm khi thải ra môi trường, bản thân quá trình sản xuất nhựa cũng gây ra nhiều tác hại:

• Tiêu tốn nhiên liệu hóa thạch như dầu mỏ, khí đốt
• Thải ra khí CO₂, NOx, SO₂ góp phần gây hiệu ứng nhà kính
• Gây ô nhiễm nguồn nước và không khí xung quanh nhà máy

Ngoài ra, khi đốt rác nhựa (thường xảy ra ở vùng nông thôn), các hợp chất độc như dioxin, furan được giải phóng có thể gây ung thư và các bệnh hô hấp.

Gây ảnh hưởng tiêu cực đến động vật và hệ sinh thái

Động vật biển là nạn nhân trực tiếp của rác nhựa:

• Rùa biển, cá voi, chim biển thường ăn nhầm túi nilon, mảnh nhựa vì tưởng là thức ăn
• Nhựa gây tắc ruột, tổn thương nội tạng, dẫn đến chết đói dù dạ dày đầy
• Các mảnh vi nhựa thâm nhập vào chuỗi thức ăn và có thể quay trở lại con người

Không chỉ biển cả, đất liền cũng đang bị vi nhựa xâm lấn, ảnh hưởng đến vi sinh vật, sâu bọ, thậm chí cả cây trồng.

Cách sử dụng đồ nhựa an toàn và bền vững

Chọn đúng loại nhựa phù hợp với mục đích sử dụng

Người tiêu dùng nên biết phân biệt các loại nhựa dựa vào ký hiệu nhựa (từ số 1 đến số 7) in dưới đáy sản phẩm. Một số lưu ý:

• PET (1): Dùng cho chai nước, nên dùng 1 lần
• HDPE (2), PP (5): An toàn để tái sử dụng, có thể đựng thực phẩm nóng
• PVC (3), PS (6): Không nên tiếp xúc thực phẩm, dễ giải phóng hóa chất độc

Việc chọn đúng loại nhựa giúp hạn chế rủi ro về sức khỏe trong quá trình sử dụng lâu dài.

Hạn chế nhựa dùng một lần, ưu tiên sản phẩm tái chế

Thay vì dùng ly nhựa, ống hút nhựa một lần rồi vứt, người dùng có thể chuyển sang:

• Ly thủy tinh hoặc ly inox
• Ống hút tre, gạo, hoặc kim loại
• Túi vải thay túi nilon khi đi chợ

Bên cạnh đó, hãy ưu tiên mua các sản phẩm có ghi rõ “100% tái chế” hoặc “sinh học phân hủy” nhằm giảm lượng rác thải khó xử lý.

Phân loại và xử lý rác thải nhựa đúng cách

Việc phân loại rác nhựa tại nguồn là bước quan trọng giúp tái chế hiệu quả hơn. Gợi ý cách phân loại:

• Nhựa sạch: chai nước, hộp thực phẩm đã rửa
• Nhựa bẩn: bao bì dầu mỡ, nhựa dính thực phẩm
• Nhựa nguy hại: hộp hóa chất, nhựa y tế

Ngoài ra, cần học cách gửi rác nhựa đến điểm thu gom chuyên biệt hoặc tái chế tại cộng đồng.

Sử dụng các sản phẩm thay thế thân thiện với môi trường

Một số vật liệu thay thế nhựa đang trở nên phổ biến:

• Giấy: dùng cho túi đựng, hộp thực phẩm, ly giấy
• Thủy tinh: an toàn và bền khi dùng đựng thực phẩm
• Inox: sử dụng cho hộp cơm, chai nước tái sử dụng
• Tre, gỗ: làm thìa, ống hút, hộp đựng gia vị

Tuy chi phí cao hơn ban đầu, nhưng về lâu dài các sản phẩm này an toàn và thân thiện hơn cho cả con người và môi trường.

Kết luận

Đồ dùng bằng nhựa tiện ích và tác hại là một chủ đề đáng quan tâm trong xã hội hiện đại. Dù mang lại vô vàn lợi ích cho cuộc sống hàng ngày, nhưng nếu không sử dụng và xử lý đúng cách, nhựa sẽ trở thành “con dao hai lưỡi”, đe dọa đến sức khỏe con người và môi trường sống.

Vì vậy, mỗi người chúng ta cần thay đổi thói quen tiêu dùng: chọn đúng loại nhựa, giảm nhựa một lần, ưu tiên tái chế và hướng tới các giải pháp thay thế bền vững hơn. Đó chính là cách sử dụng thông minh để nhựa thực sự là người bạn đồng hành hữu ích chứ không trở thành gánh nặng cho tương lai.

Bạn có thể tham khảo thêm các dòng file lá, cặp đựng tài liệu bằng nhựa tại MIKI – tiện lợi, nhỏ gọn và thân thiện với môi trường làm việc.

Các sản phẩm nhựa cao cấp, an toàn sức khỏe có thể được tìm thấy tại Shopee MIKI Văn Phòng Phẩm – đa dạng mẫu mã, giá cả phải chăng và liên hệ ngay tại fanpage của MIKI để được giải đáp thêm nhé